De Duitse wijngebieden behoren tot de meest noordelijk gelegen ter wereld. Het belangrijkste wijnproducerende klimaat ligt onder de 50e breedtegraad, die door de regio's Rheingau en Mosel loopt, zoals vermeld op de wijnkaart van Duitsland. Boven deze lijn wordt het klimaat minder bevorderlijk voor de wijnproductie, maar er zijn nog steeds enkele wijngaarden boven deze lijn. Vanwege het noordelijke klimaat is er gezocht naar geschikte druivenrassen (vooral vorstbestendige en vroegrijpe) en zijn er veel kruisingen ontwikkeld, zoals Müller-Thurgau in het druivenveredelingsinstituut van Geisenheim. De laatste tijd is de aanplant van Riesling toegenomen omdat de plaatselijke en internationale vraag naar wijnen van hoge kwaliteit is toegenomen.

 

De wijnen worden allemaal geproduceerd rond rivieren, voornamelijk de Rijn en zijn zijrivieren, vaak beschut door bergen. De rivieren hebben belangrijke microklimaateffecten om de temperatuur te matigen. In de steile dalen is de bodem leisteenhoudend, om de zonnewarmte te absorberen en 's nachts vast te houden. Op de glooiende heuvels wordt de bodem gedomineerd door kalk en klei. De wijngebieden in Duitsland waarnaar gewoonlijk wordt verwezen, zijn de 13 gedefinieerde gebieden voor kwaliteitswijn. De Duitse wijnindustrie heeft zich georganiseerd rond deze regio's en hun indeling in districten. Er zijn echter ook een aantal regio's voor de zelden geëxporteerde categorieën tafelwijn (Tafelwein) en landwijn (Landwein), zoals u kunt zien op de wijnkaart van Duitsland. Die regio's overlappen op enkele uitzonderingen na met de kwaliteitswijnregio's. Om een duidelijk onderscheid te maken tussen de kwaliteitsniveaus, hebben de regio's en subregio's voor verschillende kwaliteitsniveaus met opzet verschillende namen, zelfs wanneer zij in hetzelfde geografische gebied mogen worden geproduceerd.